The Times - Wednesday, 24th March 2010
So the cat is finally out of the bag. The pain to be suffered by all Maltese firms, families, pensioners and all is but a medicine we need to take to avoid a worse economic outcome such as the one in Greece. The link with oil prices has grown so thin that the main Cabinet protagonists are now explicitly linking the tariffs to the prevention of another Greece in Malta. But why pick on Greece out of the 16 members of the eurozone? What do we have in common? Is a similarity being hinted at, perhaps even subconsciously? Say, as PIG is to Little Piggy? Perhaps.
It was September 2008 when the two main protagonists, known for their down-to-earth common sense, started behaving very oddly. Significantly, they refused in the most absolute manner to consult effectively with the social partners in the Malta Council for Economic and Social Development. The alternatives being offered as solutions were similar to a condemned person's choice of dying by hanging or by a firing squad.
They camouflaged their arguments with complicated arithmetic, a plethora of graphs and stretched economic and accounting principles. This raised eyebrows, of course, but few realised then that these Cabinet protagonists were themselves in a state of shock. They must have had just seen a lot of red ink pouring profusely from our public finances, a couple of months after the general election.
The emergency lever had to be pulled on October 1, 2008 and nothing and nobody could reverse this measure caused by a force majeure. It even had to be backdated.
Under the semblance of business as usual and token selective assistance given to big firms in apparent trouble, the fiscal consolidation during one of the biggest international recessions since the 1930s had to continue. The "hidden tax" model was repeatedly applied to tariffs of electricity, water, gas and, recently, drainage services.
Indeed, Malta has many things in common with Greece apart from the Mediterranean Sea. For the past 20 years Malta managed to gross up its debt from a mere 12 per cent in 1986 to more than 70 per cent some 20 years later. To accomplish such a feat, our government had to increase current expenditure each year by a higher rate of growth than the country's nominal GDP. Even the two-digit economic growth rate of the late 1980s and early 1990s were superseded by an expenditure outburst that knew no bounds. The mentality that money was "no problem" was ingrained and accepted by many. Millions of euros were wasted on ineffective programmes and initiatives, misguided subsidies, rent seeking public authorities and agencies lacking transparency and accountability. All this exuberant public expenditure was swept out of sight under the public debt carpet.
Ok, the past is the past. So what about the future? Is there, then, anything inherently wrong with the current economic measures? Yes, absolutely. They are misguided.
Just observe the fiscal consolidation carried out by the government in part fulfilment of European membership and subsequently eurozone entry. It was mainly carried out against the best advice through significant increases in the tax burden that depressed our economy between 2001 and 2006 causing a two-year recession and accompanying sluggish growth pre- and post-recession years. The year 2007 being a euro changeover year contributed to a stoking of an existing property bubble and a consumption-led frenzy, which tricked the government into believing that the economy had then turned a corner and jumped on a sustainable growth path.
It is foolish for the government now to repeat the process once again through a concealed fiscal consolidation based on increasing the tax burden and cuts in capital expenditure. Both the International Monetary Fund and, recently, the National Bureau of Economic Research in the US are advising countries against this easy but unsustainable consolidation path. The inflationary effect of the tariff charges will further contribute to Malta's already eroded export price competitiveness while the reduction in public investment will condemn the economy to sluggish growth for many years to come. We just cannot afford to go along this path again, this time with our eyes wide shut.
24.3.10
Malta u l-Greċja: hemm xi xebh?
www.l-orizzont.com - Il-Ħamis 18 ta' Marzu 2010
Li l-poplu qiegħed ibati u se jbati aktar malli jibda jirċievi l-kontijiet tad-dawl u l-ilma bit-tariffi l-ġodda, m’hemm ebda dubju dwaru. Dan jammettieh il-Gvern stess. Tant li qed jittanta jilgħab karta wara l-oħra fi sforz li jbenġel kif jista’ s-sitwazzjoni filwaqt li jaħbi ħtijietu.
Lagħab il-karta li ż-żieda esorbitanti fit-tariffi tad-dawl u l-ilma kienet marbuta mal-prezz taż-żejt. Malli l-Gvern irrealizza li din l-iskuża mhix kredibbli mal-poplu, lagħab it-tieni karta. Qiegħed jgħidilna li dawn it-tariffi aktar huma miżura preventiva milli ħaġ’oħra, biex issalvana milli ngħaddu minn dak li għaddejja minnu l-Greċja bħalissa.
Imma għaliex iggranfaw mal-Greċja mill-pajjiżi l-oħrajn kollha fiż-Żona Ewro? X’għandu komuni pajjiżna mal-Greċja? Forsi qiegħed ikun indikat baxx baxx li hemm xebħ bejn Malta u l-Greċja?
Mhux xi ħaġa li ġrat lbie-raħ. Nistgħu mmorru lura mill-inqas lejn Settembru tas-sena 2008. Kien hemm li beda jberraq sew. B’mod li bellaħ lis-sieħba soċjali fl-MCESD, il-Gvern kien irrifjuta, u dan b’mod assolut, li jikkonsulta magħhom b’mod ta’ veru fuq kwistjonijiet li huma ta’ inte-ress nazzjonali. L-alternattivi li bdew ikunu offruti bħala soluzzjoni kienu kollha jwasslu lejn l-istess destinazzjoni, imma b’mod differenti. Bħal donnok tagħti għażla lil persuna kkundannata għall-mewt tridx tmut bit-tgħalliq jew b’tiri ta’ azzarin!
Fir-rapport fuq it-tariffi l-Gvern inħeba wara ħafna grafika u aritmetika kkumplikata flimkien ma’ tiġbid ta’ prinċipji ekonomiċi. Dan qajjem tħassib, imma dakinhar ftit irrealizzaw li l-Gvern innifsu kien fi stat ta’ xokk. Kienu għaddew biss ftit xhur minn wara l-Elezzjoni Ġenerali tas-sena 2008 u l-Gvern kien sar konxju mill-emoroġija finanzjarja.
Il-miżura ta’ emerġenza kellha tittieħed f’Ottubru 2008. Kien enfasizzat li xejn u ħadd ma seta’ jreġġa’ lura tali miżura kkawżata, skont il-Gvern, minn forza maġġuri. Mhux talli hekk, talli kellha tkun miżura retroattiva.
Fl-istess ħin riedu li tingħata l-impressjoni li kollox miexi b’mod normali, li l-Gvern ma kienx dahru mal-ħajt. Anzi kellu r-riżorsi finanzjarji adegwati biex iwettaq pakkett ta’ stimolu ekonomiku effikaċi. Fil-fatt bdew jingħażlu kumpaniji kbar biex ikunu mgħejjunin finanzjarjament joħorġu mill-inkwiet.
Però fi żmien meta d-dinja kienet għaddejja minn waħda mill-agħar riċessjonijiet mis-Snin 30 ’il hawn, il-politika fiskali tal-Gvern Malti fir-realtà kienet li tkompli tissikka, mhux tespandi kif suppost kellu jsir fi żmien diffiċli bħal dan. Dan qalitu wkoll l-Kummissjoni Ewropea u mhux jien biss. Intuża repetutament metodu ġdid ta’ tassazzjoni moħbija, billi d-dħul ġdid ġie maskerat fit-ta-riffi tad-dawl, l-ilma, il-gass u riċentement f’taxxa fuq id-drenaġġ.
Kemm huwa veru li Malta u l-Greċja għandhom ferm aktar affarijiet komuni bejniethom, milli sempliċiment li huma żewġ pajjiżi Mediterranji? Ħalli naraw.
Jekk hemm xi ħaġa li tissupera fil-kwistjoni tal-Greċja huwa d-dejn. U Malta? Id-dejn ta’ pajjiżna tul dawn l-aħħar 20 sena sploda minn 12 fil-mija tal-Prodott Gross Domestiku (PGD) kif kien fl-1986 għal aktar minn 70 fil-mija tal-PGD ftit snin ilu. Biex irriżulta dan kollu l-Gvern żied in-nefqa rikorrenti tiegħu ta’ kull sena b’rata ferm ogħla minn dik li biha kien qed jikber il-kejk nazzjonali, jiġifieri l-PGD. Anke jekk it-tkabbir ekonomiku lejn l-aħħar tas-Snin 80 u l-bidu tas-Snin 90 kien taj-jeb ħafna, l-infiq kien ferm akbar. In-nefqa pubblika ma kinietx taf b’limiti.
Sadattant laħqet iddaħħlet sewwa f’pajjiżna mentalità li l-flus mhux problema. Xi ħaġa li kienet tbellgħet u twemmnet minn bosta. Miljuni kbar ta’ ewro kienu litteralment moħlijin fi programmi u inizzjattivi li ma rrendewx dak mistenni minnhom. Ma’ dan hemm sussidji żgwidati u nuqqas ta’ trasparenza u kontabilità min-naħa ta’ awtoritajiet u aġenziji pubbliċi. Dan kollu, u allura parti sewwa min-nefqa pubbika esorbitanti, inħeba taħt it-tapit permezz tas-self.
Wieħed jista’ jgħid iżda, li l-passat huwa passat, u kif jgħid il-qawl: għall-passat m’hemmx kunsill. Imma għall-futur? Hemm xi tama? Il-miżuri ekonomiċi li qed jieħu l-Gvern huma għall-inqas tajbin? Jiddispjaċini nistqarr li ma naqbel xejn mal-politika ekonomika li qed imexxi l-Gvern. Skont li tgħallimt u dak li qed isaħħu fonti ta’ esperti tal-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) dak li qed jagħmel il-Gvern qed iwassal biex il-problemi jibqgħu magħna avolja qed ifissru tbatija kbira għal bosta familji.
Biżżejjed tħares lejn kif tmexxew il-finanzi pubbliċi tagħna fi żmien ta’ preparazzjoni biex isseħħ is-sħubija fl-Unjoni Ewropea u susseġwentement id-dħul fiż-Żona Ewro. Dakinhar tmexxiet l-istess politika fiskali li qegħdin tiġi applikata llum.
Dan sar, primarjament, permezz ta’ żieda qawwija fil-piż tat-taxxi, tant li ksirna r-rekord fl-Unjoni Ewropea għal dawn iż-żidied, miżura li kkawzat riċessjoni għal sen-tejn, sentejn li kienu “kumplimentati” bi tkabbir ekonomiku kajman, kemm qabel, kif ukoll wara, dan il-perjodu ta’ riċessjoni.
Is-sena 2007, partikolarment rat il-Maltin iħabblu moħ ħhom kif jeħilsu mil-Lira Maltija moħbija billi jonfquha. Dan għen qatigħ biex tkompli tintefaħ il-bużżieqa fis-settur tal-proprjetà u żieda qawwija fil-konsum.
Din is-sitwazzjoni qarrqet anke bil-Gvern innifsu, tant li beda jemmen li l-ekonomija kienet tinsab lura fit-triq it-tajba, bi tkabbir sostenibbli.
Jidher li l-Gvern ma tgħallimx il-lezzjoni li l-konsolidazzjoni fiskali permezz ta’ żidied fil-piz tat-taxxa u tnaq qis fl-ispiza kapitali ma tgħinx wisq biex toħroġ l-ekonomija mir-riċessjoni u twassal għat-tkabbir ekonomku sodisfaċenti.
Tkun stupidaġni li għal darb’oħra l-Gvern jirrepeti l-proċess ta’ konsolidà fiskali bbażat f’żieda fil-piż tat-taxxi u tnaqqis fin-nefqa kapitali.
L-effett inflazzjonarju li se jikkawżaw it-tariffi l-ġodda se jwassal biex inkomplu nkunu inqas kompetittivi fl-esportazzjoni tal-manifattura u t-turiżmu.
Fl-istess ħin it-tnaqqis fl-investiment pubbliku jkun ifisser tkabbir ekonomiku kajman għal numru ta’ snin.
Ma nifilhux nerġgħu nimxu l-istess triq meta nafu diġà fejn se twassal.
Li l-poplu qiegħed ibati u se jbati aktar malli jibda jirċievi l-kontijiet tad-dawl u l-ilma bit-tariffi l-ġodda, m’hemm ebda dubju dwaru. Dan jammettieh il-Gvern stess. Tant li qed jittanta jilgħab karta wara l-oħra fi sforz li jbenġel kif jista’ s-sitwazzjoni filwaqt li jaħbi ħtijietu.
Lagħab il-karta li ż-żieda esorbitanti fit-tariffi tad-dawl u l-ilma kienet marbuta mal-prezz taż-żejt. Malli l-Gvern irrealizza li din l-iskuża mhix kredibbli mal-poplu, lagħab it-tieni karta. Qiegħed jgħidilna li dawn it-tariffi aktar huma miżura preventiva milli ħaġ’oħra, biex issalvana milli ngħaddu minn dak li għaddejja minnu l-Greċja bħalissa.
Imma għaliex iggranfaw mal-Greċja mill-pajjiżi l-oħrajn kollha fiż-Żona Ewro? X’għandu komuni pajjiżna mal-Greċja? Forsi qiegħed ikun indikat baxx baxx li hemm xebħ bejn Malta u l-Greċja?
Mhux xi ħaġa li ġrat lbie-raħ. Nistgħu mmorru lura mill-inqas lejn Settembru tas-sena 2008. Kien hemm li beda jberraq sew. B’mod li bellaħ lis-sieħba soċjali fl-MCESD, il-Gvern kien irrifjuta, u dan b’mod assolut, li jikkonsulta magħhom b’mod ta’ veru fuq kwistjonijiet li huma ta’ inte-ress nazzjonali. L-alternattivi li bdew ikunu offruti bħala soluzzjoni kienu kollha jwasslu lejn l-istess destinazzjoni, imma b’mod differenti. Bħal donnok tagħti għażla lil persuna kkundannata għall-mewt tridx tmut bit-tgħalliq jew b’tiri ta’ azzarin!
Fir-rapport fuq it-tariffi l-Gvern inħeba wara ħafna grafika u aritmetika kkumplikata flimkien ma’ tiġbid ta’ prinċipji ekonomiċi. Dan qajjem tħassib, imma dakinhar ftit irrealizzaw li l-Gvern innifsu kien fi stat ta’ xokk. Kienu għaddew biss ftit xhur minn wara l-Elezzjoni Ġenerali tas-sena 2008 u l-Gvern kien sar konxju mill-emoroġija finanzjarja.
Il-miżura ta’ emerġenza kellha tittieħed f’Ottubru 2008. Kien enfasizzat li xejn u ħadd ma seta’ jreġġa’ lura tali miżura kkawżata, skont il-Gvern, minn forza maġġuri. Mhux talli hekk, talli kellha tkun miżura retroattiva.
Fl-istess ħin riedu li tingħata l-impressjoni li kollox miexi b’mod normali, li l-Gvern ma kienx dahru mal-ħajt. Anzi kellu r-riżorsi finanzjarji adegwati biex iwettaq pakkett ta’ stimolu ekonomiku effikaċi. Fil-fatt bdew jingħażlu kumpaniji kbar biex ikunu mgħejjunin finanzjarjament joħorġu mill-inkwiet.
Però fi żmien meta d-dinja kienet għaddejja minn waħda mill-agħar riċessjonijiet mis-Snin 30 ’il hawn, il-politika fiskali tal-Gvern Malti fir-realtà kienet li tkompli tissikka, mhux tespandi kif suppost kellu jsir fi żmien diffiċli bħal dan. Dan qalitu wkoll l-Kummissjoni Ewropea u mhux jien biss. Intuża repetutament metodu ġdid ta’ tassazzjoni moħbija, billi d-dħul ġdid ġie maskerat fit-ta-riffi tad-dawl, l-ilma, il-gass u riċentement f’taxxa fuq id-drenaġġ.
Kemm huwa veru li Malta u l-Greċja għandhom ferm aktar affarijiet komuni bejniethom, milli sempliċiment li huma żewġ pajjiżi Mediterranji? Ħalli naraw.
Jekk hemm xi ħaġa li tissupera fil-kwistjoni tal-Greċja huwa d-dejn. U Malta? Id-dejn ta’ pajjiżna tul dawn l-aħħar 20 sena sploda minn 12 fil-mija tal-Prodott Gross Domestiku (PGD) kif kien fl-1986 għal aktar minn 70 fil-mija tal-PGD ftit snin ilu. Biex irriżulta dan kollu l-Gvern żied in-nefqa rikorrenti tiegħu ta’ kull sena b’rata ferm ogħla minn dik li biha kien qed jikber il-kejk nazzjonali, jiġifieri l-PGD. Anke jekk it-tkabbir ekonomiku lejn l-aħħar tas-Snin 80 u l-bidu tas-Snin 90 kien taj-jeb ħafna, l-infiq kien ferm akbar. In-nefqa pubblika ma kinietx taf b’limiti.
Sadattant laħqet iddaħħlet sewwa f’pajjiżna mentalità li l-flus mhux problema. Xi ħaġa li kienet tbellgħet u twemmnet minn bosta. Miljuni kbar ta’ ewro kienu litteralment moħlijin fi programmi u inizzjattivi li ma rrendewx dak mistenni minnhom. Ma’ dan hemm sussidji żgwidati u nuqqas ta’ trasparenza u kontabilità min-naħa ta’ awtoritajiet u aġenziji pubbliċi. Dan kollu, u allura parti sewwa min-nefqa pubbika esorbitanti, inħeba taħt it-tapit permezz tas-self.
Wieħed jista’ jgħid iżda, li l-passat huwa passat, u kif jgħid il-qawl: għall-passat m’hemmx kunsill. Imma għall-futur? Hemm xi tama? Il-miżuri ekonomiċi li qed jieħu l-Gvern huma għall-inqas tajbin? Jiddispjaċini nistqarr li ma naqbel xejn mal-politika ekonomika li qed imexxi l-Gvern. Skont li tgħallimt u dak li qed isaħħu fonti ta’ esperti tal-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) dak li qed jagħmel il-Gvern qed iwassal biex il-problemi jibqgħu magħna avolja qed ifissru tbatija kbira għal bosta familji.
Biżżejjed tħares lejn kif tmexxew il-finanzi pubbliċi tagħna fi żmien ta’ preparazzjoni biex isseħħ is-sħubija fl-Unjoni Ewropea u susseġwentement id-dħul fiż-Żona Ewro. Dakinhar tmexxiet l-istess politika fiskali li qegħdin tiġi applikata llum.
Dan sar, primarjament, permezz ta’ żieda qawwija fil-piż tat-taxxi, tant li ksirna r-rekord fl-Unjoni Ewropea għal dawn iż-żidied, miżura li kkawzat riċessjoni għal sen-tejn, sentejn li kienu “kumplimentati” bi tkabbir ekonomiku kajman, kemm qabel, kif ukoll wara, dan il-perjodu ta’ riċessjoni.
Is-sena 2007, partikolarment rat il-Maltin iħabblu moħ ħhom kif jeħilsu mil-Lira Maltija moħbija billi jonfquha. Dan għen qatigħ biex tkompli tintefaħ il-bużżieqa fis-settur tal-proprjetà u żieda qawwija fil-konsum.
Din is-sitwazzjoni qarrqet anke bil-Gvern innifsu, tant li beda jemmen li l-ekonomija kienet tinsab lura fit-triq it-tajba, bi tkabbir sostenibbli.
Jidher li l-Gvern ma tgħallimx il-lezzjoni li l-konsolidazzjoni fiskali permezz ta’ żidied fil-piz tat-taxxa u tnaq qis fl-ispiza kapitali ma tgħinx wisq biex toħroġ l-ekonomija mir-riċessjoni u twassal għat-tkabbir ekonomku sodisfaċenti.
Tkun stupidaġni li għal darb’oħra l-Gvern jirrepeti l-proċess ta’ konsolidà fiskali bbażat f’żieda fil-piż tat-taxxi u tnaqqis fin-nefqa kapitali.
L-effett inflazzjonarju li se jikkawżaw it-tariffi l-ġodda se jwassal biex inkomplu nkunu inqas kompetittivi fl-esportazzjoni tal-manifattura u t-turiżmu.
Fl-istess ħin it-tnaqqis fl-investiment pubbliku jkun ifisser tkabbir ekonomiku kajman għal numru ta’ snin.
Ma nifilhux nerġgħu nimxu l-istess triq meta nafu diġà fejn se twassal.
It-tifsira politika fil-kriżi taż-Żona Ewro
www.l-orizzont.com - It-Tnejn 8 ta' Marzu 2010
Il-problemi enormi li għaddejjin minnhom il-Greċja jistgħu ma jibqgħux “problemi Griegi” biss. Jistgħu jinfirxu lejn pajjiżi oħrajn. Hu għalhekk li l-Greċja u Brussels qegħdin jaraw flimkien, kif permezz taż-Żona Ewro, jistgħu jikkontrollaw is-sitwazzjoni, bil-Gvern Grieg jintroduċi miżuri ta’ awsterità, miżuri li wasslu għal protesti kbar fit-toroq. Biex il-borma tkompli tagħqad, l-aġenzija tar-ratings Standard and Poor’s, stqarret li l-credit rating tal-Greċja jista’ jitniżżel għal BBB-, skaluna biss ’il fuq mill-fondoq. Fi ftit kliem, sitwazzjoni li f’termini ekonomiċi u politiċi tista’ ssejħilha biss tempesta.
F’sitwazzjoni bħal din x’inhuma l-għażliet li għandhom l-Greċja u ż-Żona Ewro?
L-ewwel għażla hi li jkunu l-pajjiżi taż-Żona Ewro li joħorġu lill-Greċja mill-kriżi. Sa ftit ilu, f’laqgħa għolja tal-UE, il-mexxejja tal-Unjoni Ewropea, flimkien mal-President Barroso u l-President tal-Bank Ċentrali Ewropew, Trichet, dehru li kienu resqin lejn soluzzjoni bħal din. Sakemm l-aktar żewġ pajjiżi sinjuri fiż-Żona Ewro, il-Ġermanja u Franza, urew ċerta kawtela, bil-mexxejja tagħhom it-tnejn jistqarru li kien intbagħat “sinjal politiku ċar ħafna”, kawtela li kompliet tiġi elaborata mill-Kanċillier Ġermaniż meta qalet li “l-Greċja mhix se titħalla waħedha, imma hemm ir-regoli u dawn iridu jkunu segwiti”. Kliem li wassal għal aktar konfużjoni u aktar spekulazzjoni fis-swieq.
Fil-verità, soluzzjoni provduta miż-Żona Ewro, ovvjament soluzzjoni finanzjarja, tqajjem ħafna mistoqsijiet. X’forma ta’ għajnuna finanzjarja? Forma ta’ kreditu? Forma ta’ garanzija fuq is-self? U l-finanzjament għal dan mnejn se jiġi? Kemm se jipprovdi mit-taxxi tiegħu ċ-ċittadin Ewropew? Mistoqsijiet li mill-ewwel juru li fihom infushom diġà jfissru ostakoli politiċi kbar.
Problema oħra li tista’ titqajjem titratta l-legalità jew le ta’ soluzzjoni miż-Żona Ewro. Punt li kien enfasizzat ħafna mill-President Van Rompuy f’laqgħa li kellu magħna l-MEPs membri tal-Grupp Soċjalista u Demokratiku fi Brussels nhar l-Erbgħa, 3 ta’ Marzu, 2010.
It-Trattat ta’ Lisbona (Artiklu 125) jagħmilha ċara li l-Unjoni Ewropea ma tidħolx responsabbli għal obbligi li jkunu daħlu għalihom Gvernijiet tal-pajjiżi membri. Ħafna jirreferu għall-politika bħala l-arti tal-possibbli, imma soluzzjoni għall-Greċja b’dan il-mod tista’ tispiċċa quddiem qorti?
Għażla oħra li tista’ tagħmel il-Greċja hi li tmur għall-wens tal-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF). Apparti l-fatt li diġà hemm nuqqas ta’ qbil fi ħdan il-pajjiżi taż-Żona Ewro dwar kemm l-IMF hu f’pożizzjoni aħjar li jsalva lill-Greċja. Imma mhux biss. Kieku l-Greċja kellha tirrikorri għall-wens tal-IMF, tkun ingħatat daqqa qawwija mhux biss liż-Żona Ewro imma wkoll lill-Grecja nnifisha. Tkun ammissjoni ta’ falliment mill-Unjoni Monetarja Ewropea magħdud magħha l-aspett soċjali. Fil-konfront tal-Greċja nnifisha wens mill-IMF ikun ifisser introduzzjoni ta’ miżuri ta’ awsterità aktar iebsin minn dawk li kontrihom qegħdin jipprotestaw fit-toroq eluf kbar ta’ Griegi.
Sadattant bdew ħerġin soluzzjonijiet oħrajn minn ekonomisti u kummentaturi ta’ stoffa. Martin Feldstein, mill-Università ta’ Harvard, issuġġerixxa li l-Greċja għandha titħalla toħroġ miż-Żona Ewro, filwaqt li Charles Goodhart mil-London School of Economics ħareġ bl-idea li kemm il-Greċja kif ukoll il-Portugall jerġgħu joħorġu l-muniti antiki tagħhom, id-drachma u l-escudo rispettivament, flimkien mal-ewro fi sforz biex jilħqu rata ta’ kambju aktar kompetittiva.
Madankollu, minkejja li ż-żewġ proposti, ġejjin minn żewġ ekonomisti ta’ fama kbira, huma ekonomikament sodi, għandhom ħafna problemi politiċi marbutin magħhom. Li titlaq miż-Żona Ewro jkun ta’ imbarazzament nazzjonali qawwi għall-Gvern Grieg, meqjus il-fatt li bħall-Portugall, l-Italja, l-Irlanda, Spanja u anke Malta, il-Greċja kienet iddisprata biex akkost ta’ kollox tidħol fiż-Żona Ewro, tant li kien hemm min qarraq bil-goff u kien hemm min qarraq inqas.
S’issa, il-Greċja għadha ma talbet lil ħadd li joħroġha mill-kriżi. Hemm min fil-Gvern Grieg li jemmen li kieku kellu jsir hekk tkun sfat imminata kompletament l-kredibilità fil-pjani Griegi biex sa tmiem din is-sena d-defiċit jitnaqqas b’4% mit-12.7% li hu bħalissa. Imma l-verità hi li hemm dubji kbar kemm il-Greċja se jirnexxielha timmaterjalizza l-pjan ambizzjuz tagħha.
Aktar minn hekk, waqt li s-swieq finanzjarji jkomplu jippanikjaw u l-Greċja tibqa’ suġġetta għal attakki spekulattivi, ir-riżultat ikun li s-sitwazzjoni tkompli teħżien. Jekk ma jsir xejn u d-destin tal-Greċja jitħalla f’idejn is-swieq finanzjarji spekulattivi dan jista’ jwassal għal falliment li konsegwenzjalment jista’ jħalli effett qawwi fuq il-pajjiżi l-oħrajn tal-Mediterran u partikolarment fuq Spanja u l-Portugall. Biex katastofi bħal din tkun evitata, il-Greċja teħtieġ li tkun appoġġjata b’finanzjament reali u qawwi u mhux biss bil-kliem.
Il-mexxejja politiċi Ewropej għandhom quddiemhom il-kitba fuq il-ħajt: iddeċiedu u aġixxu malajr. Ma’ kull ġurnata li tgħaddi l-pożizzjoni tal-Greċja qegħda teħżien u magħha qegħda tiddgħajjef is-saħħa u r-reputazzjoni tal-munita ewro. Din il-krizi finanzjarja hi l-akbar sfida li ffaċċjat s’issa ż-Żona Ewro.
Il-mistoqsijiet imqanqla minn din il-kriżi huma bosta filwaqt li t-tweġibiet aċċettabbli għalihom huma ftit, jekk mhux xejn.
Il-problemi enormi li għaddejjin minnhom il-Greċja jistgħu ma jibqgħux “problemi Griegi” biss. Jistgħu jinfirxu lejn pajjiżi oħrajn. Hu għalhekk li l-Greċja u Brussels qegħdin jaraw flimkien, kif permezz taż-Żona Ewro, jistgħu jikkontrollaw is-sitwazzjoni, bil-Gvern Grieg jintroduċi miżuri ta’ awsterità, miżuri li wasslu għal protesti kbar fit-toroq. Biex il-borma tkompli tagħqad, l-aġenzija tar-ratings Standard and Poor’s, stqarret li l-credit rating tal-Greċja jista’ jitniżżel għal BBB-, skaluna biss ’il fuq mill-fondoq. Fi ftit kliem, sitwazzjoni li f’termini ekonomiċi u politiċi tista’ ssejħilha biss tempesta.
F’sitwazzjoni bħal din x’inhuma l-għażliet li għandhom l-Greċja u ż-Żona Ewro?
L-ewwel għażla hi li jkunu l-pajjiżi taż-Żona Ewro li joħorġu lill-Greċja mill-kriżi. Sa ftit ilu, f’laqgħa għolja tal-UE, il-mexxejja tal-Unjoni Ewropea, flimkien mal-President Barroso u l-President tal-Bank Ċentrali Ewropew, Trichet, dehru li kienu resqin lejn soluzzjoni bħal din. Sakemm l-aktar żewġ pajjiżi sinjuri fiż-Żona Ewro, il-Ġermanja u Franza, urew ċerta kawtela, bil-mexxejja tagħhom it-tnejn jistqarru li kien intbagħat “sinjal politiku ċar ħafna”, kawtela li kompliet tiġi elaborata mill-Kanċillier Ġermaniż meta qalet li “l-Greċja mhix se titħalla waħedha, imma hemm ir-regoli u dawn iridu jkunu segwiti”. Kliem li wassal għal aktar konfużjoni u aktar spekulazzjoni fis-swieq.
Fil-verità, soluzzjoni provduta miż-Żona Ewro, ovvjament soluzzjoni finanzjarja, tqajjem ħafna mistoqsijiet. X’forma ta’ għajnuna finanzjarja? Forma ta’ kreditu? Forma ta’ garanzija fuq is-self? U l-finanzjament għal dan mnejn se jiġi? Kemm se jipprovdi mit-taxxi tiegħu ċ-ċittadin Ewropew? Mistoqsijiet li mill-ewwel juru li fihom infushom diġà jfissru ostakoli politiċi kbar.
Problema oħra li tista’ titqajjem titratta l-legalità jew le ta’ soluzzjoni miż-Żona Ewro. Punt li kien enfasizzat ħafna mill-President Van Rompuy f’laqgħa li kellu magħna l-MEPs membri tal-Grupp Soċjalista u Demokratiku fi Brussels nhar l-Erbgħa, 3 ta’ Marzu, 2010.
It-Trattat ta’ Lisbona (Artiklu 125) jagħmilha ċara li l-Unjoni Ewropea ma tidħolx responsabbli għal obbligi li jkunu daħlu għalihom Gvernijiet tal-pajjiżi membri. Ħafna jirreferu għall-politika bħala l-arti tal-possibbli, imma soluzzjoni għall-Greċja b’dan il-mod tista’ tispiċċa quddiem qorti?
Għażla oħra li tista’ tagħmel il-Greċja hi li tmur għall-wens tal-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF). Apparti l-fatt li diġà hemm nuqqas ta’ qbil fi ħdan il-pajjiżi taż-Żona Ewro dwar kemm l-IMF hu f’pożizzjoni aħjar li jsalva lill-Greċja. Imma mhux biss. Kieku l-Greċja kellha tirrikorri għall-wens tal-IMF, tkun ingħatat daqqa qawwija mhux biss liż-Żona Ewro imma wkoll lill-Grecja nnifisha. Tkun ammissjoni ta’ falliment mill-Unjoni Monetarja Ewropea magħdud magħha l-aspett soċjali. Fil-konfront tal-Greċja nnifisha wens mill-IMF ikun ifisser introduzzjoni ta’ miżuri ta’ awsterità aktar iebsin minn dawk li kontrihom qegħdin jipprotestaw fit-toroq eluf kbar ta’ Griegi.
Sadattant bdew ħerġin soluzzjonijiet oħrajn minn ekonomisti u kummentaturi ta’ stoffa. Martin Feldstein, mill-Università ta’ Harvard, issuġġerixxa li l-Greċja għandha titħalla toħroġ miż-Żona Ewro, filwaqt li Charles Goodhart mil-London School of Economics ħareġ bl-idea li kemm il-Greċja kif ukoll il-Portugall jerġgħu joħorġu l-muniti antiki tagħhom, id-drachma u l-escudo rispettivament, flimkien mal-ewro fi sforz biex jilħqu rata ta’ kambju aktar kompetittiva.
Madankollu, minkejja li ż-żewġ proposti, ġejjin minn żewġ ekonomisti ta’ fama kbira, huma ekonomikament sodi, għandhom ħafna problemi politiċi marbutin magħhom. Li titlaq miż-Żona Ewro jkun ta’ imbarazzament nazzjonali qawwi għall-Gvern Grieg, meqjus il-fatt li bħall-Portugall, l-Italja, l-Irlanda, Spanja u anke Malta, il-Greċja kienet iddisprata biex akkost ta’ kollox tidħol fiż-Żona Ewro, tant li kien hemm min qarraq bil-goff u kien hemm min qarraq inqas.
S’issa, il-Greċja għadha ma talbet lil ħadd li joħroġha mill-kriżi. Hemm min fil-Gvern Grieg li jemmen li kieku kellu jsir hekk tkun sfat imminata kompletament l-kredibilità fil-pjani Griegi biex sa tmiem din is-sena d-defiċit jitnaqqas b’4% mit-12.7% li hu bħalissa. Imma l-verità hi li hemm dubji kbar kemm il-Greċja se jirnexxielha timmaterjalizza l-pjan ambizzjuz tagħha.
Aktar minn hekk, waqt li s-swieq finanzjarji jkomplu jippanikjaw u l-Greċja tibqa’ suġġetta għal attakki spekulattivi, ir-riżultat ikun li s-sitwazzjoni tkompli teħżien. Jekk ma jsir xejn u d-destin tal-Greċja jitħalla f’idejn is-swieq finanzjarji spekulattivi dan jista’ jwassal għal falliment li konsegwenzjalment jista’ jħalli effett qawwi fuq il-pajjiżi l-oħrajn tal-Mediterran u partikolarment fuq Spanja u l-Portugall. Biex katastofi bħal din tkun evitata, il-Greċja teħtieġ li tkun appoġġjata b’finanzjament reali u qawwi u mhux biss bil-kliem.
Il-mexxejja politiċi Ewropej għandhom quddiemhom il-kitba fuq il-ħajt: iddeċiedu u aġixxu malajr. Ma’ kull ġurnata li tgħaddi l-pożizzjoni tal-Greċja qegħda teħżien u magħha qegħda tiddgħajjef is-saħħa u r-reputazzjoni tal-munita ewro. Din il-krizi finanzjarja hi l-akbar sfida li ffaċċjat s’issa ż-Żona Ewro.
Il-mistoqsijiet imqanqla minn din il-kriżi huma bosta filwaqt li t-tweġibiet aċċettabbli għalihom huma ftit, jekk mhux xejn.
Subscribe to:
Comments (Atom)